Het Europees Comité voor sociale rechten van de Raad van Europa heeft geconcludeerd dat Portugal het recht op fatsoenlijke huisvesting voor de in het land woonachtige zigeunergemeenschap blijft schenden, zo blijkt uit een verslag van de organisatie.

Het besluit heeft betrekking op een klacht die in 2010 is ingediend en in de motivering staat dat "de precaire huisvestingsomstandigheden voor een groot deel van de Roma-gemeenschap voortduren", naast "het feit dat de regering niet heeft aangetoond dat zij voldoende maatregelen heeft genomen om ervoor te zorgen dat de Roma-gemeenschap in huizen woont die aan minimumcriteria voldoen".

Hoewel het erkent dat het land enkele maatregelen heeft genomen om de levensomstandigheden van de zigeunergemeenschap te verbeteren, namelijk via de nationale strategie voor de integratie van zigeunergemeenschappen en huisvestingsprogramma's zoals het eerste recht, waarop Portugal zich in antwoord op de klacht beroept, stelt het Europees Comité dat het probleem blijft bestaan.

Het exacte aantal zigeuners in Portugal is onbekend en is gebaseerd op schattingen, die wijzen op een bevolking tussen de 24 duizend en 40 duizend mensen, maar die de Europese commissie weerlegt, van mening zijnde dat schattingen tussen de 45 duizend en 50 duizend mensen "realistischer" getallen zijn, omdat zij de "onzichtbare" omvatten, dat wil zeggen, de gezinnen die geen referentie hebben en degenen die geen vaste verblijfplaats hebben.

"Het aantal buitenlandse zigeuners in Portugal is onbekend, aangezien hierover geen officiële informatie wordt verzameld", aldus de organisatie van de Raad van Europa.

Wat de leefomstandigheden onder de zigeunergemeenschap betreft, wijst het rapport er ook op dat ongeveer 37 procent van de Portugese zigeuners in krottenwijken of kampen woont, die in 70 gemeenten te vinden zijn.

De kinderen gaan meestal allemaal naar dezelfde school, waardoor er een situatie van "zigeunerscholen" ontstaat, en de huisvesting is vaak overbevolkt omdat in het verhuisbeleid geen rekening wordt gehouden met gezinsuitbreiding.

Daarom stelt de Europese commissie, die de inspanningen van de Portugese autoriteiten erkent, dat Portugal zich in een situatie van niet-naleving bevindt, dat verbeteringen nodig zijn en dat "er nog steeds belemmeringen zijn" die verband houden met het gebrek aan betrouwbare kwantitatieve en kwalitatieve gegevens.

Ook heeft zij vastgesteld dat de staten "herhaaldelijk tekortschieten" bij het waarborgen van de toegang tot arbeidsrechten onder gelijke voorwaarden, waarbij zij wijzen op problemen in verband met discriminatie bij de toegang tot werk, ongelijke beloning van mannen en vrouwen en het niet voorkómen van situaties van dwangarbeid of arbeidsuitbuiting.