"Slechts een kwart van de landen in de wereld heeft een nationaal beleid, een nationale strategie of een nationaal plan om mensen met dementie en hun familieleden te ondersteunen", aldus het vandaag gepubliceerde WHO-rapport waarin de wereldwijde reactie van de volksgezondheid op dementie wordt geanalyseerd.

Volgens de in Genève gevestigde organisatie bevindt ongeveer de helft van deze landen zich in Europa, maar moeten veel nationale plannen en strategieën voor dementie door de respectieve Europese regeringen worden bijgewerkt en vernieuwd.

Dementie is een syndroom dat meestal chronisch of progressief van aard is en leidt tot een verslechtering van de cognitieve functie - het vermogen om gedachten te verwerken - die verder gaat dan wat onder normale verouderingsomstandigheden mag worden verwacht.

Deze aandoening, die het gevolg is van letsels of ziekten die de hersenen aantasten, zoals de ziekte van Alzheimer, tast onder meer het geheugen, het denkvermogen, de oriëntatie, het begripsvermogen, het leervermogen en de taal aan.

Volgens het WHO-rapport neemt het aantal mensen met dementie wereldwijd toe: momenteel lijden naar schatting 55 miljoen mensen ouder dan 65 jaar aan dit syndroom, een cijfer dat naar verwachting zal stijgen tot 78 miljoen in 2030 en tot de 139 miljoen in 2050.

Met meer dan 14 miljoen is Europa de tweede regio ter wereld met het grootste aantal mensen met dementie, na het westelijk deel van de Stille Oceaan (20,1 miljoen).

"Bevolkingsgroei en toegenomen levensverwachting, in combinatie met de toename van bepaalde risicofactoren voor dementie, hebben de afgelopen 20 jaar geleid tot een dramatische toename van het aantal sterfgevallen als gevolg van dementie.In 2019 vonden wereldwijd 1,6 miljoen sterfgevallen plaats als gevolg van dementie, waarmee het de zevende belangrijkste doodsoorzaak is", onderstreept het document.

Het rapport waarschuwt ook dat mensen met neurologische aandoeningen, waaronder dementie, kwetsbaarder zijn voor infectie met het SARS-CoV-2-virus, een groter risico lopen op een langdurige ziekenhuisopname, een verergerde vorm van Covid-19 en overlijden.

Volgens de WHO is het daarom dringend noodzakelijk de steun op nationaal niveau te versterken, zowel voor mensen met dementie, in termen van eerstelijns- en gespecialiseerde gezondheidszorg, sociale diensten, revalidatie en langdurige en palliatieve zorg, maar ook in termen van steun aan hun formele en informele verzorgers.

"In lage- en middeninkomenslanden is het grootste deel van de kosten voor dementiezorg toe te schrijven aan informele zorg (65%). In rijkere landen bedragen de kosten voor informele zorg en sociale bijstand elk ongeveer 40%", aldus het rapport.

In 2019 besteedden mantelzorgers, meestal familieleden, gemiddeld vijf uur per dag aan het ondersteunen van de mensen voor wie zij zorgden met dementie, waarbij ongeveer 70% van deze monitoring werd uitgevoerd door vrouwen.

"Gezien de financiële, sociale en psychologische druk waarmee mantelzorgers te maken krijgen, is toegang tot informatie, opleiding en diensten, evenals sociale en financiële steun, bijzonder belangrijk. Momenteel meldt 75% van de landen dat zij zorgverleners enige mate van ondersteuning bieden, hoewel dit, nogmaals, voornamelijk landen met een hoge inkomens zijn," zegt hij.

Volgens de WHO hebben een reeks onsuccesvolle klinische proeven voor de behandeling van dementie en de hoge kosten van onderzoek en ontwikkeling geleid tot een "afnemende belangstelling voor de ontwikkeling van nieuwe wetenschappelijke inspanningen" op dit gebied.

"Er is echter een recente toename van de financiering van onderzoek naar dementie, met name in landen met hoge inkomens zoals Canada, het VK en de VS. Deze laatste hebben hun jaarlijkse investering in onderzoek naar de ziekte van Alzheimer verhoogd van 631 miljoen dollar (ongeveer 532 miljoen euro) in 2015 tot naar schatting 2,8 miljard (ongeveer 2,3 miljard euro) in 2020" , aldus de organisatie.

In dit verslag over de mondiale status van de ziekte wordt de balans opgemaakt van de vooruitgang die is geboekt bij de verwezenlijking van de wereldwijde doelstellingen voor 2025 die zijn vastgesteld in het in 2017 gepubliceerde WHO Global Plan of Action on Dementia.