Ik hou gewoon van de traditionele Portugese nationale klederdracht, en zoals de meeste nationale klederdrachten, worden ze niet elke dag gedragen, noch zijn er twee hetzelfde aangezien ze van streek tot streek verschillen. Op de vele feesten die Portugal te bieden heeft, zie je vrouwen, meisjes, mannen en stoere jongens die zich verkleden en traditionele Portugese dansen dansen op muziek die op traditionele instrumenten wordt gespeeld. Het is prachtig dat deze vaardigheden door de eeuwen heen zijn overgeleverd, worden herinnerd en met trots worden getoond. Ze zijn een wervelende flits van kleur, de mannen knap en rechtop, de vrouwen vloeiend en delicaat.

De rokken van de dames zijn gemaakt van dikke stof in strepen of ruiten in felle, levendige kleuren, in een volle "bouffant" stijl die op zijn best tot zijn recht komt in hun energieke twirling dansen. De rok zelf heeft een diepe band aan de zoom, en het borduurwerk is heel vaak traditioneel voor een bepaald dorp. Rood is meestal de overheersende kleur, het "vrolijke" kostuum dat door de jongere vrouwen wordt gedragen, terwijl een blauw/groene versie soms wordt gezien, gedragen in tijden van rouw of andere droefheid.

De eerste laag van het dameskostuum is een katoenen of linnen chemise, met volle mouwen, prachtig geborduurd in traditionele stijlen, en witte "pantaloons", met kant op de knie, lange witte sokken en zelfs geborduurde pantoffels of dansschoenen. Apart is het lijfje, dat altijd in twee delen is genaaid - het bovenste deel is van de hoofdkleur van de outfit, rood, blauw of groen, het onderste deel zwart. Men zegt dat de naad tussen de twee de lijn van het middenrif volgt! De voorzijde is laag uitgesneden, weer zwaar met traditioneel borduurwerk, een volledig geborduurd schort, en sommigen dragen sjaals om de hals of op het hoofd. De toevoeging van vele zware gouden halskettingen kan de outfit een glorieuze afwerking geven. Sommigen hebben zelfs een aparte hartvormige zak waarin een zakdoek kan worden gedragen, maar vandaag de dag is het waarschijnlijker dat er sleutels en een telefoon in zitten!

De mannen zien er al even prachtig uit, fier overeind meestal in zwarte broeken, witte hemden, vaak traditioneel geborduurd, gilets of jasjes met korte mouwen in het zwart, met een brede rode sjaal die breed in het middel geknoopt is en waarvan de rand met kwastjes naar links hangt. Een zwarte bolero met brede randen maakt de outfit af of, afhankelijk van waar de drager vandaan komt, er kan een traditionele vissershoed worden gedragen.

De dansers dansen vaak de "vira", een traditionele volksdans uit Portugal, die afkomstig is uit de streek Minho in het noorden, maar overal wordt uitgevoerd, waardoor het bijna een nationale dans is geworden. De vira heeft een ritme van drie stappen dat veel lijkt op een wals, maar dan sneller, en de paren dansen van voren naar achteren zonder elkaars handen vast te houden. Elke regio heeft zijn eigen traditionele dans - en elke dans heeft een andere techniek, of hij nu uit twee of uit drie stappen bestaat, en in lange lijnen of in kleine cirkels wordt gedanst. Enkele van de populairdere technieken zijn de vira, de fandango en de corridinho. De meest traditionele volksdansen komen uit het noorden van het land, maar sommige, zoals de corridinho, maken ook deel uit van de geschiedenis van het zuiden, en zijn in de Algarve te zien tijdens festivals.

Ik weet niet hoe ze het allemaal klaarspelen om zulke energieke dansen te doen in hun zware rokken, schorten en sjaals, met de mannen in broeken, hemden, vesten en hoeden, in temperaturen die alle anderen doen smelten van het klappen, kijken en voetkloppen!

De muziek zelf wordt ook gespeeld op traditionele instrumenten, met name de Portugese gitaar. De gitaar heeft een kenmerkende vorm en er zijn twee types, de Coimbra gitaar en de Lisboa gitaar, die beide afstammen van de middeleeuwse citole. Beide hebben 12 stalen snaren, bespannen in 6 banen van 2 snaren, die getokkeld worden, en zijn twee van de weinige muziekinstrumenten die nog gebruik maken van horlogesleutels of Preston stemmechanieken. Een andere gitaar is de cavaquinho, een klein Portugees snaarinstrument met vier draad- of darmsnaren. Populair is ook de concertina, een blaasbalginstrument met toetsen aan beide uiteinden (in tegenstelling tot een accordeon die toetsen aan één uiteinde heeft), en samen met fluiten en trommels spelen ze goed in het geheugen liggende deuntjes - en dat alles helpt om de tradities van dit land levendig te houden!

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan