We zijn bijna twee jaar verder sinds de eerste ronde van lockdowns en overvolle ziekenhuizen, en we stevenen af op een nieuwe piek in de pandemie. Ten minste vijf miljoen mensen zijn gestorven aan Covid-19, en meer dan een half miljard hebben het gehad. De mensen zijn uitgeput, en dat is te zien.

Tientallen miljoenen die net rond konden komen 'voor de covid' zijn nu in echte armoede vervallen. Een hele generatie jonge mensen heeft het gevoel dat hun leven in de wacht is gezet. In de meeste landen begint de inflatie nu toe te slaan, wat de zaken nog erger zal maken. De meeste mensen hebben zich goed gedragen gedurende een lange, moeilijke tijd, maar het geduld raakt op.

De anti-vaxxers zijn de eersten die het gewicht van de publieke verontwaardiging voelen. Ooit werden zij slechts gezien als goedgelovige onnozelen die zich lieten meeslepen door online complottheorieën. Nu, in landen waar de overgrote meerderheid van de mensen gevaccineerd is, zijn ze gepromoveerd tot een risico voor de volksgezondheid.

Ze waren altijd al een reservoir van het virus, maar nu de meeste mensen gevaccineerd zijn, is de schade die ze aanrichten duidelijker zichtbaar. In landen als Canada en Frankrijk, waar 80% of meer van de bevolking volledig is gevaccineerd, is tot 90% van de mensen die intensive care-bedden vullen waar andere ernstig zieke mensen terecht zouden kunnen, een niet-gevaccineerd Covid-geval.

Daarom vond de Franse president Emmanuel Macron, die in april voor de verkiezingen staat, het politiek voordelig om te zeggen: "We moeten (de ongevaccineerden) vertellen... dat u niet meer naar een restaurant zult kunnen gaan. U zult geen koffie meer kunnen drinken, u zult niet meer naar het theater kunnen gaan. Je zal niet meer naar de bioscoop kunnen gaan."

Macron zei later tegen een krant: "wat de niet-gevaccineerden betreft, die wil ik echt kwaad maken". Zodat ze zich zouden gaan laten vaccineren, vermoedelijk, maar hij wist dat hij ook de stemming van het volk aan het opvangen was. Later vertelde hij verslaggevers in Parijs: "Mensen kunnen boos worden over een manier van spreken die spreektaal lijkt, maar ik sta er volledig achter. Ik ben boos over de situatie waarin we ons bevinden."

De Canadese premier Justin Trudeau volgde dezelfde lijn, zij het in wat vriendelijker bewoordingen. Maar hij ging niet zo ver als Quebec, de zwaarst getroffen van de Canadese provincies.

Québec doet het naar internationale maatstaven niet slecht; evenveel inwoners als Oostenrijk of Zwitserland, en ongeveer evenveel doden. Maar vorige week eiste het van mensen een bewijs van vaccinatie te laten zien in provinciale cannabis- en alcoholwinkels - en het heeft nu verklaard dat de niet-gevaccineerden een maandelijkse 'bijdrage' moeten betalen aan de kosten van de gezondheidszorg.

Zelfs de Paus heeft zijn steentje bijgedragen door te zeggen dat vaccineren een "morele plicht" is, en je hoeft zijn geloof niet te delen om het met die uitspraak eens te zijn. Vaccins beschermen niet alleen de mensen die de prik krijgen, maar iedereen die met hen in contact kan komen. Dat was altijd zo, maar nu is het geduld op omdat de mensen moe zijn.

Het gevaarlijkste gevolg van deze vermoeidheid is echter het magische denken dat zelfs sommige gezondheidswerkers erdoor krijgen. "Het duurt al zo lang; het zal toch wel snel voorbij zijn" is een wens, geen wetenschappelijke verklaring.

Begin deze week suggereerde Dr. David Nabarro, speciaal gezant van de Wereldgezondheidsorganisatie voor Covid-19, dat de meeste landen al over de helft van de pandemie-'marathon' zijn: "We zien het einde in zicht komen, maar we zijn er (nog) niet, en er zullen nog wel wat hobbels volgen voordat we daar zijn."

Nadhim Zahawi, verantwoordelijk voor de Britse vaccinatie vorig jaar, zei: "Ik hoop dat we een van de eerste grote economieën zijn die de wereld laten zien hoe je van pandemie overgaat naar epidemie, en daar dan mee omgaat hoe lang het ook bij ons blijft, of dat nu vijf, zes, zeven of tien jaar is."

En de Spaanse premier Pedro Sánchez zei dat de Europese Unie moet stoppen met het gedetailleerd volgen van de pandemie en "de evolutie van deze ziekte moet gaan evalueren met verschillende parameters". In gewoon Spaans betekent dat: behandel het als een griepepidemie.

Dit is wishful thinking en niets meer dan dat. Er is geen reden om aan te nemen dat het einde in zicht is, of dat de volgende Covid-variant niet erger zal zijn dan Omicron, of zelfs dat infectieziekten altijd evolueren naar een lagere dodelijkheid. Sommige wel, sommige niet.

En het is pas voorbij als de vaccinatiegraad in Afrika en Azië gelijk is aan die in Europa, Oost-Azië en Noord- en Zuid-Amerika, plus 6-12 maanden.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer