Deze middelgrote plevier, iets kleiner dan een duif, is een noordelijke broedvogel die Iberia in de winter in grote aantallen bezoekt. In tegenstelling tot veel andere waadvogels geven Goudplevieren de voorkeur aan droge, open graslanden. Ze zijn dan ook het talrijkst in het steppegebied van de provincie Alentejo, waar men soms zwermen van meer dan duizend vogels kan zien, vaak in gezelschap van Kieviten. Kleinere aantallen komen voor in landbouwgebieden in de Algarve, zoals het achterland van Kaap St. Vincent, en aan andere droge kustranden, zoals het zandige barrière-eiland Barril bij Tavira.

Het uniforme, goudkleurige winterkleed dat hier te zien is, verandert in een opvallend broedkleed waarbij het grootste deel van de ondervleugels zwart wordt. Sommige trekvogels die in het voorjaar de oversteek vanuit Noord-Afrika maken, op weg naar IJsland, de Britse eilanden en Scandinavië, zullen ook zo gekleed zijn. Het zien en horen van deze adembenemende vogels boven de heidevelden van North Yorkshire, met hun fluitende 'lied' dat zo kenmerkend is voor het noorden, is een dierbare jeugdherinnering, maar helaas zijn de Britse populaties afgenomen als gevolg van de bebossing van hun leefgebied in de hooglanden, de toegenomen verstoring door wandelaars, fietsers en deltavliegers en, meest recentelijk, slecht gesitueerde windmolenparken.

Net als andere steltlopers die in heide- en toendragebieden broeden, worden Goudplevieren nu geconfronteerd met de extra dreiging van de opwarming van de aarde. Hun broedcyclus valt samen met het uitvliegen van insecten, zoals langpootmuggen, waarmee ze hun jongen kunnen voeden, maar misschien kunnen ze zich niet snel genoeg aanpassen aan het steeds vroeger beschikbaar komen van dit vitale voedselaanbod.

De goudplevier heeft slechts drie nauwe verwanten in de wereld, die alle vergelijkbare seizoensgebonden verenkleedveranderingen vertonen. De iets grotere Grijze plevier is een algemene wintergast van het hoge Noordpoolgebied tot kusten en estuaria van Noordwest-Europa tot het Middellandse-Zeegebied en de tropen. De kleinere soort, die vroeger bekend stond onder de naam "Kleine Goudplevier", is nu opgesplitst in afzonderlijke Amerikaanse en Pacifische soorten, maar beide zijn grote wereldreizigers en kunnen bijna overal voorkomen. Bij één gelegenheid, op het eiland Santa Maria op de Azoren, was ik in staat een unieke foto te maken van alle vier de soorten samen.