Het metabool syndroom is een ziekte van de moderne beschaving. De mens is genetisch niet aangepast aan een hoge calorie-inname en een laag energieverbruik (zittende levensstijl); de neiging bestaat om de overtollige energie eindeloos in het lichaam op te hopen in de vorm van vet; wanneer dit vet zich ophoopt in de buikstreek, draagt het bij tot het ontstaan van het metabool syndroom (vet dat gepaard gaat met een chronisch ontstekingsproces, dat verband houdt met stofwisselingsziekten, zoals hart- en vaatziekten en diabetes).

Het metabool syndroom veroorzaakt op zichzelf geen symptomen en het enige signaal is een vooruitstekende buik (die in feite het "topje van de ijsberg" kan zijn, waar de belangrijkste problemen niet zichtbaar zijn).

De diagnose metabool syndroom kan worden gesteld wanneer ten minste drie van de volgende vijf factoren aanwezig zijn:

Abdominale Obesitas: Een buikomvang van meer dan 102 cm bij mannen en 88 cm bij vrouwen (wijst op overtollig buikvet, het soort "gevaarlijk" vet dat een chronische ontstekingstoestand en daaruit voortvloeiende stofwisselingsziekten in de hand werkt);

Triglyceriden gelijk aan of meer dan 150mg/dl;

HDL-cholesterol gelijk aan of lager dan 40 mg/dl bij mannen en 50 mg/dl bij vrouwen;

Bloeddruk gelijk aan of hoger dan 135/85 mmHg;

nuchtere bloedglucose gelijk aan of meer dan 110 mg/dl.

Maar het goede nieuws is dat het metabool syndroom behandelbaar is, op basis van de risicofactoren.

Diabetes, hoge bloeddruk en abnormaal cholesterolgehalte (dyslipidemie) worden behandeld met geneesmiddelen, maar lichaamsbeweging en verandering van eetgewoonten zijn essentieel. Wat het dieet betreft, is het belangrijk te vermelden dat dit, om doeltreffend te zijn, in staat moet zijn het chronische ontstekingsproces dat bij zwaarlijvigheid aanwezig is, om te keren.

De systemische gevolgen van een dergelijk ontstekingsproces zijn, zoals reeds gezegd, de betrokkenheid ervan bij de ontwikkeling van stofwisselingsziekten, zoals hart- en vaatziekten en diabetes, en de interferentie met het centrale zenuwstelsel in de signalen die het verzadigingsgevoel reguleren. Daarom zal een dieet, om doeltreffend te zijn, het buikvet en bijgevolg de ontstekingsbevorderende lipide mediatoren moeten verminderen, en moeten bijdragen tot normale bloedglucosewaarden, lipidenprofiel, insulinemie en een natuurlijk evenwicht van de eetlust.

De fundamentele maatregel bij de behandeling van het metabool syndroom is daarom gewichtsverlies, om een body mass index van minder dan 25 kg/m2 te bereiken.

Anderzijds moeten rokers met het metabool syndroom stoppen met roken, aangezien het stoppen met deze gewoonte bijdraagt tot de vermindering van insulineresistentie en chronische ontsteking.