Dementie neemt wereldwijd toe en wetenschappers werken hard aan een betere kennis van deze aandoening. In een nieuwe studie wordt een verband gelegd tussen nachtmerries op middelbare leeftijd en een groter risico op dementie op latere leeftijd.

De studie - gepubliceerd in het tijdschrift The Lancet eClinicalMedicine en geleid door Dr. Abidemi Otaiku van het Centre for Human Brain Health van de Universiteit van Birmingham - suggereerde dat mensen die op middelbare leeftijd (35-64 jaar) vaak nare dromen hadden, meer kans hadden om verderop in het leven gediagnosticeerd te worden. Gegevens van meer dan 600 volwassenen in de VS werden onderzocht, en geen van de deelnemers had dementie aan het begin van de studie.

Otaiku wijst erop dat meer onderzoek nodig is om een duidelijker beeld te krijgen van wat er aan de hand is met nachtmerries op middelbare leeftijd en dementie. Hij zegt echter dat de bevindingen mogelijk "belangrijk" zijn, want "er zijn maar weinig risico-indicatoren voor dementie die al op middelbare leeftijd kunnen worden vastgesteld" - en "slechte dromen zouden een nuttige manier kunnen zijn om personen met een hoog risico op dementie te identificeren".

Wat moeten we op dit moment nog meer weten? We vroegen Dr Otaiku om ons te vertellen...

Wat kunnen deze bevindingen betekenen?

"Als we mensen kunnen identificeren die het risico lopen dementie te krijgen, enkele jaren of decennia voordat de geheugen- en denkproblemen beginnen, zullen artsen beter in staat zijn behandelingen te bieden die de ontwikkeling van dementie kunnen vertragen of zelfs voorkomen", zegt Dr. Otaiku. "Daarom kan de ontdekking dat nachtmerries bij volwassenen van middelbare leeftijd verband houden met een verhoogd risico op dementie op latere leeftijd, bijdragen tot deze strategie.

"Een voorbehoud is dat dergelijke behandelingen nog niet beschikbaar zijn," voegt hij eraan toe. "Maar wetenschappers werken actief aan de ontwikkeling ervan. Bovendien weten we al dat er een aantal dingen zijn die we nu al kunnen doen om de gezondheid van onze hersenen te verbeteren, en daarmee ons risico op dementie te verminderen, zoals gezond eten, regelmatig bewegen en alcohol binnen de aanbevolen grenzen houden.

"En misschien wel het meest intrigerend, gezien het feit dat nachtmerries behandelbaar zijn, doen deze bevindingen de mogelijkheid rijzen dat het behandelen van nachtmerries zelfs kan helpen om cognitieve achteruitgang te vertragen, en dementie uit te stellen of te voorkomen."


Dus, wat is er aan de hand - waarom kunnen nachtmerries en dementie met elkaar in verband worden gebracht?

"Mijn theorie is dat frequente nachtmerries of nare dromen - bij sommige volwassenen - een zeer vroeg symptoom zijn van de ziekte van Alzheimer of andere vormen van dementie, die zich gedurende enkele jaren of zelfs decennia manifesteren voordat geheugen- en denkproblemen ontstaan," zegt Otaiku.

"We weten dat dezelfde hersengebieden die onze emoties regelen tijdens het waken, ook onze emoties regelen tijdens het dromen. Daarom zouden nachtmerries die zich ontwikkelen vóór het begin van dementie, kunnen worden veroorzaakt door neurodegeneratie van frontale hersengebieden die normaal gesproken negatieve emoties 'downreguleren' tijdens het waken en dromen. Dit kan leiden tot depressie en angst overdag, en nachtmerries en nare dromen 's nachts."

Kunnen er andere factoren in het spel zijn? We associëren slechte dromen bijvoorbeeld vaak met tijden van stress en angst.

"In deze studie werd de deelnemers een reeks vragen gesteld over hun fysieke gezondheid en psychologisch welzijn, waaronder hoe gestrest ze waren, en ook over hun angst- en depressieniveau.

"Hoewel degenen die vaak nare dromen hadden meer gestrest waren en meer kans hadden op angst of depressie, bleef het verband tussen nare dromen en toekomstige dementie sterk, zelfs wanneer met deze factoren (en andere) rekening werd gehouden", aldus Otaiku. "Dit suggereert dat er bij sommige mensen een rechtstreeks verband bestaat tussen dromen en dementie."

Ik krijg veel nare dromen - moet ik me zorgen maken?

Zoals Dr. Otaiku al aangaf, worden veel zaken in verband gebracht met een verhoogd risico op dementie - en over het algemeen kunnen veel van deze zaken gedurende ons leven worden aangepast om het risico te helpen verlagen, zoals een gezond, evenwichtig dieet, actief blijven, niet roken, op onze alcoholinname letten en zaken als gehoorverlies en sociaal isolement behandelen.

En als u van middelbare leeftijd bent en vatbaar voor nachtmerries? "Vaak nachtmerries hebben kan te maken hebben met zaken als stress, een slecht humeur of angst. En voor veel mensen kan het hebben van veel nare dromen gewoon een levenslange tendens zijn," stelt Otaiku gerust. "Ik vermoed dat slechts een klein deel van de frequente nare dromen te wijten is aan onderliggende dementie."