Er zijn zeer weinig gegevens bewaard gebleven over de neerslag in Portugal in de 19e eeuw, maar de dienst Civiele Bescherming van Amadora (een gemeente in het noorden van Lissabon en op 10 km afstand van de Atlantische Oceaan) heeft na januari 1916 nauwkeurige meteorologische gegevens bewaard. Professor Nuno Leitão van het Interdisciplinair Centrum voor Sociale Wetenschappen heeft met behulp van moderne computermethoden deze gegevens nauwgezet geïnterpoleerd met de Noord-Atlantische oscillatie-index voor de periode 1836 tot december 2015, die door de Amerikaanse National Oceanic Atlantic and Atmospheric Administration werd verstrekt.Onregelmatigheden werden weggewerkt en andere gegevens werden ingevoerd, waaruit een tabel voortvloeide met de jaarlijkse neerslag van 1831 tot 2020.

Het jaarlijkse gemiddelde voor 186 hydrologische jaren bleek 719 mm te bedragen. De vijf natste jaren waren 1867, 1880 1968 1995 en 1997 met waarden tussen 1046 en 1216 mm. De droogste jaren waren 1943, 1944, 1982, 2004 en 2018 met waarden tussen 263 en 407 mm. In het algemeen was de tendens dat er naar het einde van de periode van 186 jaar minder jaarlijkse neerslag viel en dat de natste maanden verschoven van de herfst naar de winter. Voor de periode 1991-2020 daalde de gemiddelde jaarlijkse neerslag tot 678 mm. met als natste maand steeds januari met een maximum van 352 mm.

Afgezien van het debat over de invloed van de vervuilende activiteiten van de mens op het klimaat, kan gemakkelijk worden geconcludeerd dat er in het derde decennium van de 21e eeuw veel minder neerslag zal vallen en dat dit vooral beperkt zal blijven tot de wintermaanden. Om deze voorspelling van toenemende droogte tegen te gaan, moet de regering nu strenge maatregelen nemen om (1) regenwater in reservoirs te bewaren, (2) ontziltingsinstallaties te bouwen voor de levering aan commerciële bedrijven en (3) ervoor te zorgen dat afvalwater van zowel huishoudelijke als commerciële gebouwen wordt gerecycleerd zodat het voor irrigatie kan worden gebruikt.

Dergelijke maatregelen zullen vooral bij de bevoorrechte klasse tot verdriet en consternatie leiden, maar er moet een restrictief gebruik van drinkwater worden opgelegd dat goedkoop beschikbaar moet zijn tot een vooraf bepaald niveau voor de bewoners van elk huishouden; boven deze basisbehoefte moeten de kosten per persoon sterk stijgen. Het gebruik van drinkwater voor luxe doeleinden zoals zwembaden moet sterk worden belast en uiteindelijk worden stopgezet wanneer gerecycleerde en ontzilte voorraden beschikbaar komen.

Onze hydrologische ingenieurs zouden de voorzorgsmaatregelen van de staat Israël, die geografisch veel overeenkomsten vertoont met Portugal, eens moeten bestuderen. Een onlangs gepubliceerde studie met door video's ondersteunde prognoses schetst een levendig scenario van de twee potentieel verwoestende gevaren van een stijgende zeespiegel en afnemende neerslag, waardoor zoet water een zeer duur en begeerd goed zal worden.Misschien is het passend dat wij op zondag 16 juni (de 7e en laatste dag van Sukkot) ons aansluiten bij onze Sefardisch-Joodse voorouders in hun gebed Tikkun Hageshem, dat hun God oproept zich de rechtvaardigheid van zijn schepping en het grote geschenk van stromend water te herinneren.

per e-mail, Roberto Cavaleiro, Tomar