"Zij zijn de visumhuurlingen", zei Rosa Teixeira Ribeiro, secretaris-generaal van de STCDE - Unie van consulaire werknemers en diplomatieke missies in het buitenland, tegen Lusa, die met bezorgdheid de groei van de uitbesteding van Portugese overheidsdiensten heeft gezien.

Het gaat om de mogelijkheid van de Portugese regering om visumaanvragen uit te besteden aan externe dienstverleners, waarin de Visumcode van de Europese Unie en de contractuele voorwaarden daarvan voorzien.

Officiële informatie van het ministerie van Buitenlandse Zaken (MNE) stelt dat het gebruik van deze gecertificeerde bedrijven "een dienstverlening beoogt die dichter bij de visumaanvragers staat".

Deze bedrijven aanvaarden, in ruil voor een dienstverleningsvergoeding, verzoeken om behandeling ter verkrijging van een nationaal visum voor Portugal, waarvan de beslissing altijd aan de Portugese staat is, via de ambassades.

Momenteel blijkt uit de informatie van de MNE-website (Diplomatic Portal) dat Portugal deze diensten in 21 landen heeft gecontracteerd, wat neerkomt op een territoriale dekking van 77 steden.

Lusa heeft vastgesteld dat in 18 van deze 21 landen de onderneming die deze visumaanvragen behandelt VFS Global is, die in 144 landen actief is via 3.395 centra, met 66 overheidsklanten.

De andere bedrijven die deze dienst aan Portugal leveren zijn TLS (in twee landen) en BLS (aanwezig in één land).

Gecontacteerd door Lusa, zei een bron van het communicatiebureau VFS dat het bedrijf sinds november 2008 samenwerkt met de Portugese regering en zich bezighoudt met "administratieve zaken in verband met aanvragen voor visa, paspoorten en consulaire diensten".

Consulaire ambtenaren hebben de taak de door VFS opgestelde aanvragen te beoordelen en daarover te beslissen, tegen kosten die kunnen variëren tussen 22 en 40 euro voor de aanvrager, volgens informatie van het bedrijf.

Op de website van VFS Global geeft het bedrijf aan dat het sinds 2001 248.402.862 aanvragen heeft behandeld in de verschillende landen waar het actief is.

Toegang tot documenten

Een van de redenen waarom de STCDE dit gebruik van bedrijven bekritiseert, houdt verband met de inhoud van de documenten waartoe zij toegang hebben.

"Het is zorgwekkend wanneer dergelijke vertrouwelijke informatie in handen komt van mensen die niets met Portugal te maken hebben, naast het feit dat, hoewel zij niet over de aanvragen beslissen, de manier waarop zij de processen afhandelen doorslaggevend kan zijn voor de goedkeuring of afwijzing van de aanvraag", aldus Rosa Teixeira Ribeiro.

Tegen Lusa zei het Portugese MNO dat "het toezicht wordt uitgevoerd door elk van de [EU] lidstaten en onderworpen is aan controle en toezicht door de Europese Commissie".

"Haar dienstverlening komt altijd tot stand door de ondertekening van contracten, waarbij de bescherming van de gegevens van aanvragers wordt gewaarborgd, overeenkomstig de EU-visumcode" en de wetgeving "betreffende de bescherming van natuurlijke personen, met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens en het vrije verkeer van die gegevens".

Wat de betaling betreft, verklaart het GND dat de in de geldende wet vastgestelde vergoedingen, waarbij de tabel met de consulaire vergoedingen is goedgekeurd, in rekening worden gebracht, alsmede contractuele vergoedingen voor administratieve diensten.

De regeling inzake dienstverleningsvergoedingen bepaalt dat "de dienstverleningsvergoeding in verhouding moet staan tot de door de externe dienstverlener gedragen kosten voor de uitvoering van de taken en niet meer dan de helft van de vaste vergoedingen mag bedragen".

Volgens Rosa Teixeira Ribeiro "moet Portugal over de middelen beschikken om de voortzetting van de [openbare] administratie in het buitenland te garanderen" en "heeft deze administratie een component die uit visa bestaat".

Daarom pleit zij voor meer investeringen in menselijk kapitaal en minder in externe bedrijven: "Achttien in 21? Dat is een echt monopolie".