De toestand van de huisvesting is het "hete hangijzer" van het huidige publieke debat in Portugal, dat een sociale en politieke beroering heeft veroorzaakt over de maatregelen die moeten worden genomen om de huisvestingsomstandigheden in het land te verbeteren en woningen betaalbaarder te maken voor de Portugezen.

Gezien de enorme omvang van deze sector is er een veelheid aan actoren en meningen waarmee rekening moet worden gehouden, van huurders en verhuurders tot gemeenten, sectorale verenigingen en andere relevante spelers op deze markt, zoals Mercan Properties, dat zwaar heeft geïnvesteerd, 1,1 miljard euro om precies te zijn, in de Portugese toerismesector door middel van stadsherstel van gebouwen en andere niet-residentiële activa.

Een van de door de premier van de Portugese regering - António Costa - voorgestelde maatregelen betreft de intrekking van het gouden visumregime in zijn geheel, waardoor de verschillende bijzonderheden en soorten vastgoedinvesteringen onder dit regime, zoals investeringen in stadsherstel, en de voordelen daarvan voor de Portugese economie worden genegeerd. Uit onze ervaring op de Portugese markt blijkt dat investeringen in het kader van het gouden visum niet verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor speculatie in huizenprijzen. Bijgevolg zal het voorstel van de regering in zijn huidige vorm het huisvestingsprobleem niet aanpakken en tegelijkertijd andere problemen met zich brengen.

Laten we niet vergeten dat deze regeling sinds de invoering ervan in 2012 ongeveer 6,7 miljard euro aan investeringen voor de Portugese economie heeft aangetrokken en talloze directe en indirecte banen heeft gecreëerd - en voor Mercan Properties alleen al heeft het de creatie van 550 directe banen en ongeveer 2.300 indirecte banen bevorderd -, het land heeft ontwikkeld op het gebied van stadsherstel en de lokale economieën heeft helpen stimuleren, waarbij het land achtereenvolgens is gepromoot als favoriete toeristische bestemming.

Rekening houdend met de door de Portugese regering voorgestelde maatregelen en om te bewijzen dat men oprecht bereid is bij te dragen aan oplossingen voor de huisvestingscrisis, heeft de particuliere sector verschillende oproepen tot dialoog gedaan, met als doel aan te tonen dat buitenlandse investeringen een instrument kunnen zijn om het openbare huisvestingsaanbod in het land te verbeteren. Niettemin hebben de particuliere sector en verscheidene andere vastgoeddeskundigen ook gewezen op het belang van het behoud van een regiemodel dat buitenlandse investeringen aantrekt, zoals het geval is, van het gouden visum. De garantie van een dergelijke regeling zal zeker een grote hulp zijn voor de Portugese economie, vooral gezien de moeilijke tijden waarin wij leven, waarin het belang van het toerisme als een - zo niet de belangrijkste - bron van inkomsten in Portugal, de uitstekende prestaties ervan in de afgelopen tien jaar en de doorslaggevende rol die deze sector heeft gespeeld bij het economische herstel van het land na de pandemie, duidelijk naar voren komen.

Daarom stelt Mercan Properties, volledig op de hoogte van de feiten, verzameld door zijn 27 projecten in het land en de jarenlange ervaring in Portugal als promotor van buitenlandse investeringen in stadsherstel, de volgende maatregelen voor: Behoud van het programma Residence Permit by Investment, voor investeringen in stadsherstel op het gebied van toerisme, namelijk door de herziening van de minimum investeringswaarden en de opneming van verplichte buitengewone bijdragen aan bijvoorbeeld sociale en betaalbare huisvesting en, indien het duidelijk onmogelijk is de regeling voor het gehele nationale grondgebied te behouden, stellen wij voor deze ook te behouden voor gebieden met een lage bevolkingsdichtheid.

Wij geloven dat de gevolgen van de regeringsvoorstellen, indien zij volledig worden uitgevoerd, enorm nadelig zullen zijn. Het externe imago van het land is niet gebaat bij deze voortdurende wetswijzigingen - zelfs met voorstellen voor terugwerkende kracht - die twijfel en instabiliteit op de markt zaaien en de broodnodige internationale investeerders wegjagen, die, indien zij verloren gaan, bijna onmogelijk te herstellen zullen zijn.

Verschillende belanghebbenden in Portugal hebben soortgelijke standpunten ingenomen, zoals verschillende gemeenten, waarbij de gemeente Porto uitdrukkelijk verklaarde: "In deze zin acht de gemeente Porto het relevant om de werking van gouden visa te herzien, die in het geval van onze stad niet doorslaggevend waren voor de oververhitting van de huizenmarkt, zoals soms wordt aangenomen. Wij zijn van mening dat het, in plaats van ze simpelweg af te schaffen, nuttiger zou zijn om de goedkeuring van gouden visa te richten op investeringen die een minimum aantal woningen voor betaalbare huur bevorderen." Een soortgelijk standpunt werd onlangs ingenomen door de gemeente Lissabon.

Zelfs in de laatste dagen bekritiseerde de President van de Republiek het pakket maatregelen voor huisvesting, waarbij hij aangaf dat het huisvestingspakket van de regering onuitvoerbaar is en in die zin niet eens gepresenteerd had mogen worden.

Mercan Properties is van mening dat er nog tijd is om na te denken en de aanvankelijk gepresenteerde maatregelen te heroverwegen. Daarom doen we een beroep op het belang van feiten en empirische informatie die, zoals we weten, niet bewijzen dat het regime een probleem is, noch het direct in verband brengen met de huisvestingscrisis in Portugal.


door Inês Moura - algemeen directeur van IAS