Zowel bedrijven als politici kunnen wel "praten", maar doen zij ook "wat zij zeggen te doen"? Dit zou het decennium kunnen zijn waarin we de planeet redden. Maar we moeten de beloften, het beleid en de gezamenlijke inspanningen die nodig zijn om de natuur te beschermen tegen instorting, wel nakomen.

De luchtvaartsector doet zijn best om ons ervan te overtuigen dat ze koolstofneutraal zijn, maar kijk eens naar de kleine lettertjes. British Airways zei in een recent persbericht dat ze alle vluchten binnen het Verenigd Koninkrijk koolstofneutraal zouden maken vanaf 1 januari 2020. Prachtig nieuws, maar zijn ze al begonnen met het gebruik van duurzame vliegtuigbrandstof of zelfs met het testen van elektrisch aangedreven of ondersteunde motoren? Nee, maar de luchtvaartindustrie werkt er wel aan, maar het is nog een flink aantal jaren wachten. Om BA te citeren, zij werken aan een netto nuluitstoot van koolstof tegen 2050.

Vertraging

Wat zij doen, is wat veel bedrijven doen, zij investeren in koolstofreductieprojecten, met andere woorden zij steunen iemand anders, zeker beter dan niets doen, maar het is nog steeds de verantwoordelijkheid afschuiven op een derde partij. Merk op dat in de meeste gevallen van luchtvaartmaatschappijen, de steun aan koolstofneutrale compensatiebedrijven geen deel uitmaakt van uw vliegticket, u betaalt er extra voor. Het kost hen niets, maar het ziet er goed uit.

Om The Guardian nog eens te citeren: "In een paper dat afgelopen juli in het tijdschrift Global Sustainability werd gepubliceerd, catalogiseerden de econoom William Lamb en bijna een dozijn co-auteurs de meest voorkomende boodschappen van degenen die het liefst zouden zien dat er zo lang mogelijk niets aan het klimaat wordt gedaan. Volgens Lamb's team vallen de "vertragingskoersen" van de industrie in vier categorieën uiteen: de verantwoordelijkheid verleggen (ook consumenten hebben schuld aan de uitstoot van fossiele brandstoffen), niet-transformatieve oplossingen aandragen (ontwrichtende verandering is niet nodig), de keerzijde van actie benadrukken (verandering zal ontwrichtend zijn), en zich overgeven (het is niet mogelijk klimaatverandering te beperken)".

Met andere woorden, manieren vinden om niet echt iets te doen. De meest opmerkelijke opmerking is misschien wel "geef de consument de schuld". Helaas hebben wij in veel opzichten zelf schuld. We weten allemaal dat de luchtvaart een aanzienlijke bijdrage levert aan de opwarming van de aarde, maar we vliegen nog steeds het liefst. Reality check: de CO2-uitstoot van luchtvaartmaatschappijen stijgt tot 70 procent sneller dan voorspeld.


CO2-compensatie is big business

Het wordt duidelijk dat veel bedrijven en overheden u willen doen geloven dat zij 'strijders' zijn voor koolstofneutraliteit, maar de realiteit is iets anders. Er zijn nu grote bedrijven die koolstofcompensatiediensten verkopen aan iedereen die dat wil, ze helpen grote bedrijven er goed uit te zien terwijl ze zelf eigenlijk niets doen.

Vorige week liet de Britse regering in het geheim een reeks klimaatbeloften vallen om een post-Brexit handelsakkoord met Australië veilig te stellen, zo blijkt uit uitgelekte e-mails. Zaken gaan voor, alweer. Een deel dat verwees naar de "temperatuurdoelstellingen van de Overeenkomst van Parijs" werd uit het akkoord geschrapt na druk van de Australische regering.

Maar hoe zit het met de toezegging van het VK om koolstofneutraal te worden.


Het VK is van plan een nieuwe kolenmijn te openen

The Guardian schreef onlangs: "Een toevallige gebruiker van sociale media zou de indruk kunnen krijgen dat de fossiele brandstofindustrie zichzelf ziet als een strijder voor sociale rechtvaardigheid, strijdend namens de armen, de gemarginaliseerden en vrouwen- althans gebaseerd op haar marketingmateriaal van de afgelopen jaren".

Afgelopen mei ontdekte de Britse journaliste Rebecca Willis dat de gemeenteraad van Cumbria een bedrijf heeft geholpen met plannen voor een nieuwe kolenmijn, om cokeskolen voor de staalproductie te produceren. Dit zou de eerste nieuwe diepe steenkoolmijn in het VK in 30 jaar zijn, en de enige actieve: de laatste van de oude mijnen sloot in 2015. Het opgraven van steenkool - de meest vervuilende van alle fossiele brandstoffen - is geen definitie van klimaatleiderschap. Toch stemde de planningscommissie van de Cumbria County Council slechts een paar weken later unaniem voor de mijn. Lees haar artikel hier voor meer details. https://www.theguardian.com/environment/2021/may/27/dig-coal-to-save-the-climate-the-folly-of-cumbrias-plans-for-a-new-coalmine

De Britse minister van Plaatselijk Bestuur, Robert Jenrick, heeft nu een openbaar onderzoek gelast. Ik denk dat het publiek een zeer kort en scherp antwoord zou geven op dat voorstel, tenzij zij mensen terug naar de mijnen willen sturen om de atmosfeer te vervuilen. Natuurlijk kan worden aangevoerd dat dit goed zou zijn voor de landbouw. Hongerige mijnwerkers zullen veel rundvlees willen eten. Lastig, want vee is wereldwijd de nummer één bron van broeikasgassen in de landbouw. Elk jaar stoot een koe ongeveer 220 pond methaan uit.

De milieu geloofsbrieven van een van 's werelds bekendste hamburgerketens, die beweren "koolstofneutrale" hamburgers te hebben, zijn in twijfel getrokken nadat bleek dat de fast-food keten controversiële koolstofcompensaties gebruikte om de bewering waar te maken.


Hoe doet Portugal het?

Er is geen land ter wereld dat op schema ligt om de uitstoot te verminderen in de mate die nodig is om de opwarming van de aarde onder de 2 graden Celsius te houden. De Climate Change Performance Index, opgesteld door Germanwatch en Climate Action Network Europe, rangschikt landen op basis van hun broeikasgasemissies, inspanningen om emissies te verminderen, energie-efficiëntie, portefeuilles van hernieuwbare energiebronnen en beleid gericht op het vertragen van klimaatverandering. Portugal scoort de derde plaats. Om maar te zien hoe goed dat is: de VS staan 40e van de 58 landen op de Climate Change Performance Index, slechts drie plaatsen boven China.

Portugal wil tegen 2050 klimaatneutraal zijn en tegen 2030 80 procent van zijn stroomverbruik dekken met hernieuwbare energiebronnen.

Portugal heeft toegezegd alle kolenproductie-installaties van het land tegen 2030 te sluiten, waardoor het de komende jaren bijna volledig afhankelijk wordt van hernieuwbare energie. In 2019 voorzag steenkool nog in 40 procent van de Portugese stroombehoefte. In april 2021 was er nog maar één kolencentrale in bedrijf, die in november 2021 zou worden gesloten.

De door EDP geëxploiteerde centrale van Sines werd op 15 januari 2021 gesloten, bijna tien jaar eerder dan aanvankelijk was voorspeld. De centrale was verantwoordelijk voor 12 procent van alle broeikasgasemissies in Portugal, en de sluiting ervan betekende de grootste daling van vervuilende emissies in de geschiedenis van het land. De Pego's-centrale zal de enige nog functionerende kolengestookte faciliteit zijn, en wel tot november 2021, de voor de sluiting voorspelde datum.

Je hoeft niet ver te rijden om te zien hoe overal in het land zonne-energiecentrales worden geïnstalleerd. Het Verenigd Koninkrijk opent steenkoolmijnen, Portugal sluit ze. De feiten spreken voor zich.

Wanneer regeringen en bedrijven u vertellen hoeveel ze doen om koolstofneutraal te worden, kijk dan naar de kleine lettertjes!

Author

Resident in Portugal for 50 years, publishing and writing about Portugal since 1977. Privileged to have seen, firsthand, Portugal progress from a dictatorship (1974) into a stable democracy. 

Paul Luckman