Er is veel bekend over hoe dieren zich in het wild vermommen. Kameleons zijn daar een goed voorbeeld van: ze zijn in staat om hun kleuren slim aan te passen aan hun omgeving, meesters in vermomming door op magische wijze op te gaan in hun omgeving.

Tijgers zijn er ook goed in: hun gele en zwarte strepen gaan op in de achtergrond van lang gras zodat ze nietsvermoedende prooien kunnen besluipen. Veel insecten doen het - een van hen, de sluipwants (Acanthaspis petax), draagt zelfs dode mieren op zijn rug om spinnen - hun roofdieren - op een dwaalspoor te brengen. Anderen zijn onder andere de dood-bladsprinkhaan - een soort bidsprinkhaan die dode bladvegetatie nabootst.

Zelfs onder water staan sommige vissen erom bekend dat ze zich in het zand ingraven om zich te verstoppen en hun nietsvermoedende lunch te besluipen, en octopussen, met hun 9 hersenen en waarschijnlijk een van de intelligentste wezens die er zijn, doen hetzelfde - ze kunnen niet alleen van kleur veranderen, maar ook van textuur en vorm.


Maar hoe zit het met planten?

Je zou er niet snel aan denken dat planten zichzelf kunnen camoufleren, toch? En hoewel de veranderingen niet ogenblikkelijk plaatsvinden - zoals bij de octopus bijvoorbeeld - zijn ze door de jaren heen geëvolueerd om op te gaan in de omgeving als een vorm van zelfbehoud. Het onderzoek naar de camouflage van planten is beperkt vergeleken met de schat aan kennis over hoe andere wezens zichzelf verbergen.

Ze kunnen opgaan in de achtergrond, bekend als 'verstorende kleuring' (contrastrijke markeringen gebruiken om de waargenomen vorm van een object te breken) en 'vermomming' (eruit zien als een onbelangrijk object dat roofdieren zouden kunnen negeren, zoals een steen). Sommige planten doen meer dan bestuivers en fotosynthese lokken met hun kleuren - ze verbergen zich ook in het volle zicht voor vijanden.

Met verstorende kleuring gebruiken ze veel van dezelfde methoden als dieren om zichzelf te camoufleren. En dit kan verder worden onderverdeeld in 'decoratie', waarbij ze dingen zoals stof of zand op hun oppervlak verzamelen. Niemand houdt van een mondvol zand, en zelfs dat enkele korreltje dat tussen je tanden knarst na een dagje strand is onaangenaam. Daarom gebruiken bepaalde planten kleverige haren om zichzelf te bedekken met lagen gruis, en om hongerige dieren op afstand te houden werkt het prima.


Gemaskerde camouflage

Een soort die gemaskerde camouflage gebruikt is Corydalis hemidicentra, een plant waarvan de bladeren overeenkomen met de kleur van de rotsen waar hij groeit. Het is een goed voorbeeld van hoe camouflage kan worden aangepast aan verschillende habitats, waarbij verschillende populaties van deze soort er op verschillende plaatsen anders uitzien.


Credits: envato elements;

Maar sommige planten zijn geëvolueerd om op iets anders te lijken of om op te gaan in de omgeving. 'Levende Steentjes' (Lithops) zijn een goed voorbeeld en bestaan in verschillende soorten. Deze kleine, gespleten vetplanten komen oorspronkelijk uit de woestijnen van Zuid-Afrika, maar worden vaak verkocht in tuincentra en kwekerijen. Lithops gedijen goed in verdichte, zanderige grond met weinig water en kunnen tegen zinderend hete temperaturen.


Orchideeën

Sommige orchideeën zijn geëvolueerd om er ook als iets anders uit te zien, en zijn bijzonder goed in het lijken op insecten. De bijenorchidee - wetenschappelijk bekend als Ophrys apifera - is een zoetgeurende bloem met een slim trucje. Dat hij zo op een hommel lijkt, is geen vergissing: de bloem trekt bestuivers aan door mannelijke bijen aan te trekken die hopen te paren met de 'bijen' die al op de bloemen zitten. Een ander voorbeeld is de hamerorchidee (een bedreigd orchideeëngeslacht dat oorspronkelijk uit Australië komt). Deze orchidee lijkt en ruikt als een vrouwelijke wesp om mannetjes te lokken om stuifmeel af te zetten en op te pikken.

Een andere slimme plant is Boquila trifoliolata, en is waarschijnlijk de meest raadselachtige plant ter wereld - het is een klimplant die in staat is om zijn bladeren op alle mogelijke manieren te transformeren om de plant te imiteren waar hij dichtbij staat, zonder zelfs aan te raken wat hij kopieert.

De natuurlijke kunst van camouflage is fascinerend voor mij. Wie had gedacht dat planten zo slim konden zijn?

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan