De milieuorganisaties Zero en ANP/WWF, DECO - Consumentenbescherming, en het TROCA Platform, van Fair International Trade, zeggen bezorgd te zijn over de mogelijkheid dat Europese wetgeving om wereldwijde ontbossing en de klimaat- en biodiversiteitscrisis tegen te gaan "ondermijnd kan worden".

Het gaat om de Europese verordening voor ontbossingsvrije producten (EUDR), een decreet dat vorig jaar van kracht werd en dat volgens de organisaties van doorslaggevend belang kan zijn om ontbossing tot nul te reduceren.

De organisaties waarschuwen in een verklaring dat bijna alle ontbossing en aantasting van de tropische bossen in de wereld (90% tot 99%) te wijten is aan de niet-duurzame uitbreiding van de landbouw om voedsel te produceren voor de export. De Europese Unie (EU) is een van de belangrijkste afnemers van deze producten en de verordening verbiedt de invoer van producten die afkomstig zijn van ontbossing.

In hun verklaring stellen ze dat ondanks de goedkeuring van de verordening, sommige landen "proberen hun verplichtingen uit te stellen en de nieuwe regels af te zwakken".

De vier organisaties stellen dat de ministers van Landbouw en Milieu, respectievelijk José Manuel Fernandes en Maria da Graça Carvalho, "die geholpen hebben deze wetgeving in het Europees Parlement te realiseren", nu "leiding moeten geven aan een implementatie van topkwaliteit in Portugal".

Het decreet, benadrukken de organisaties, is bedoeld om te voorkomen dat "door ontbossing aangetaste goederen" van en naar EU-landen circuleren, namelijk goederen die risicogoederen bevatten of zijn, zoals cacao, koffie, vee, palmolie, rubber, hout en soja. Door middel van wetgeving kan de degradatie van Europese en tropische bossen, zoals het Amazonegebied, een halt worden toegeroepen.

Uit een onderzoek van het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) bleek echter dat landen als Oostenrijk, Duitsland, Nederland en Roemenië niet de minimale middelen hebben overgemaakt voor de implementatie van de EUDR.

Terwijl "de ontbossing in een zorgwekkend tempo doorgaat" zijn er EU-regeringen die "proberen de regelgeving te ondermijnen", te dereguleren en uit te stellen, de standpunten van sommige industrieën herhalen en de "erkende urgentie om milieucrises aan te pakken" devalueren, waarschuwen ze.

Volgens de verklaring is de ontbossingsvoetafdruk van de EU momenteel de op één na grootste ter wereld.