Dat zou jammer zijn, want het is veel belangrijker dan Gaza en Donetsk. De jaarlijkse 'World Energy Outlook' van het IEA is de beste one-stop gids voor waar we nu staan in de poging om de opwarming van de aarde onder een rampzalig niveau te houden.

Het zegt dat we nog steeds in de wedstrijd zitten, met een kleine kans om de opwarming onder een rampzalig niveau (+1,5°Celsius) te houden gedurende de rest van de eeuw. (Vorig jaar was het +1,2°C.) Goed nieuws - maar het moet gelezen worden met een hoop toevoegingen en codicils.

Ten eerste, behandel deze kleine getallen niet als kleine veranderingen in de buitentemperatuur op een lentedag. Zie ze als grote sprongen in de temperatuur van een koortsig kind. Bij +1,5°C heeft ze lichte koorts, bij +3,0°C 'brandt ze op', bij +4,5°C gaat ze dood.

Ten tweede, vergeet niet dat de gemiddelde opwarming in de afgelopen dertig jaar +0,2°C per decennium was. Tot nu toe heeft geen van onze pogingen om over te schakelen op 'schone' energie dat ook maar een beetje afgeremd: veel nieuwe 'schone' energie zoals wind- en zonne-energie, maar de totale vraag bleef maar groeien en het aandeel van fossiele brandstoffen in het totaal bleef 80%.

Nu zegt het IEA eindelijk dat het wereldwijde aandeel van fossiele brandstoffen misschien een beetje begint te dalen - maar slechts een beetje. We krijgen waarschijnlijk een voorproefje van de klimaathel in 2024, wanneer de El Niño oscillatie de gemiddelde mondiale temperatuur tijdelijk opdrijft tot +1,5°C voor een jaar of twee, maar daarna weer voor een tijdje daalt.

Halverwege de jaren 2030 zal het weer voorgoed +1,5°C zijn, maar dan, zegt de 'World Energy Outlook', kunnen we het misschien voor de lange termijn daar houden als we alles precies goed doen. Dat zou geweldig nieuws zijn - maar je moet wel de kleine lettertjes lezen.

Het IEA heeft een 'Net Zero 2050'-scenario waarin we dat wonder inderdaad zouden volbrengen, maar om op schema te komen zou onze schone energieproductie verdrievoudigd moeten zijn en zouden onze investeringen in energie-efficiëntie (isolatie, warmtepompen, enz.) tegen 2030 verdubbeld moeten zijn.

Dan is er nog het 'aangekondigde beloftescenario' (zoiets als 'ik beloof dat ik zal minderen met drinken zodra mijn huwelijk en mijn werksituatie verbeteren'). Als al deze beloften volledig en op tijd worden nagekomen, zou de wereld opwarmen tot +1,7°C.

Tot slot is er het Stated Policies Scenario (STEPS), ook wel bekend als 'het heden'. Met het huidige beleid, inclusief alle emissiereducties die geprogrammeerd en wettelijk afdwingbaar zijn, gaan we naar +2,4°C. Maar dat komt neer op 'runaway', omdat we tegen die tijd alle omslagpunten hebben overschreden en op weg zijn naar +4°C of +5°C.

De omslagpunten, ook wel 'terugkoppelingen' genoemd, zijn wat er gebeurt als de opwarming die wij met onze emissies hebben veroorzaakt, natuurlijke processen in gang zet (die we niet kunnen uitschakelen) die uit zichzelf verdere opwarming veroorzaken. Een voorbeeld hiervan is het smelten van de permafrost, waarbij kooldioxide en methaan vrijkomen.

Er zijn vijftien bekende omslagpunten, zoals landmijnen op ons pad op weg van +1,5°C naar +3,0°C. We zullen er pas achter komen waar ze precies liggen als we ze activeren, maar als we die kant opgaan is dat waarschijnlijk hoe onze beschaving eindigt.

We hebben geen gegevens over de toekomst, maar we weten wel dat toen de planeet 11.550 jaar geleden uit de laatste grote ijstijd kwam, de gemiddelde temperatuur wereldwijd plotseling met 5°C steeg.

Slechts één graad van die stijging was te wijten aan de 'Milankovitch cycli' - minuscule veranderingen in de baan van de aarde rond de zon. De andere vier graden waren het gevolg van 'terugkoppelingen' in het klimaatsysteem van de aarde zelf.

Zou dat opnieuw kunnen gebeuren? Wij zorgen voor 1,5 graad C opwarming en terugkoppelingen zorgen voor de rest? Ja, en we kunnen zelfs de meest waarschijnlijke kandidaten identificeren als omslagpunten voor de volgende sprong van vijf graden.

Je zou dus denken dat alle menselijke energie momenteel gericht zou zijn op het vermijden van deze potentiële ramp, inclusief die van Russen, Oekraïners, Israëli's en Palestijnen. Vooral de Israëli's en Palestijnen, wier betwiste thuisland onbewoonbaar zou worden tegen het einde van de eeuw in de meeste 'runaway' scenario's.

Dat is natuurlijk niet zo. Het menselijk ras is wat het is, gemakkelijk afgeleid van langetermijnkwesties door wat luid en direct is.

Dat was wat onze jager-verzamelaars voorouders waren, en het heeft hen goed genoeg gediend. Het kost ons veel tijd om die erfenis te ontgroeien. Misschien wel te lang.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer